Những
đổi mới tư duy về xây dựng và phát triển nền văn hóa của đảng thời kỳ đổi mới
I/
đánh giá nên văn hóa trước đổi mới
1/
kết quả
+
xóa bỏ tư sản, VH phong kiến và VH no dịch của thực dân pháp, xây dựng văn hóa
dân chủ mới, khoa học và đại chúng
+
Hoàn thành xóa nạn mù chữ, phát triển hệ thống GD
+
VH cứu quốc động viên toàn dân tham gia chống pháp xâm lược
+
1960- 1975: đạt được nhiều thành tựu về công tác tư tưởng, VH, phát triển GD ở
miền bắc ngay trong thời kỳ chiến tranh ác liệt
+
đánh pháp , đánh mỹ thắng lợi đã khẳng định đường lối Chính trị đúng đắn và đồng
thời khẳng định đường lối VH đúng đắn
2/
hạn chế:
+
công tác tư tưởng VH thiếu sắc bén, thiếu tính chiến đấu
+
XD thể chế VH chậm bộc lộ suy thoái đạo đức, lối sống
+
cơ chế kế hoạch hóa bao cấp gây triệt tiêu VH –GD và kìm hãm tự do sáng tạo
+
1 số công trình VH tập thể, phi vật thể được quan tâm, bảo tồn thậm chí là phá
hủy
II/
đổi mới
1/
tai đại hội VI của đảng (12/86), đảng dần đi tới những nhận thức mới, quan điểm
mới văn hóa. Việc coi trọng các chính sách đối với VH, đối với con người thực
chất là trở về tình trạng của CT HCM, là cơ sở cho nhận thức mới, quan điểm mới
về VH của Đ’
+
vai trò của VH, ĐH VI đánh giá “không hính thái tư tưởng nào có thể thay thế được
văn học và nghệ thuật trong việc xây dựng
tình cảm lành mạnh, tác động sâu sắc vào việc đổi mới nếp nghĩ, nếp sống
của con người”.
+
đại hội VI cũng đề cao vai trò của VH trong đổi mới tư duy , thống nhất về từ
tưởng, dứt bỏ cơ chế cũ đã không còn phù hợp, thiết lập cơ chế mới, khẳng định
đồng thời với xây dựng KT, phải coi trọng các vấn đề VH, tạo ra môi trường VH thích hợp cho sự phát triển
2/
cương lĩnh năm 91 lần đầu tiên đưa ra quanv niệm nền VH VN có đặc trưng tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc
+
cương lĩnh khẳng định tiếp tục tiến hành Cm XHCN trên lĩnh vực tư tưởng và văn
hóa, làm cho thế giới quan Mác – leenin và tư tưởng HCM giữ vị trí chủ đạo
trong đời sống tinh thần CH. Kế thừa và phát huy những truyền thống VH tốt đẹp của tất cả các
dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại. chống tư tưởng,
văn hóa phản tiến bộ, trái với truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với
phương hướng đi lên CNXH
+
cương lĩnh xác định gd và đào tọa, KH –
CN là quốc sách hàng đầu
3/
ĐH VII đến ĐH X và nhiều nghị quyết TW tiếp theo đã xác định VH vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự
phát triển. trong đó
+
đại hội VII (6/91) và đh VIII(6/96) của Đ’ khẳng định : KH và GD đóng vai trò then chốt trong toàn
bộ sự nhiệp xây dưng CNXH và bảo vệt tổ quốc, là 1 động lực đưa đất nước thoát ra
khỏi nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên trình độ tiên tiến của thế giới. do đó phải
coi sự nghiệp GD _ ĐT cùng với KH-CN là quốc sách hàng đầu để phát huy nhân tố
con người, động lực trực tiếp của sự phát triển XH
+
NQTƯ 5 khóa VIII (7/98) nêu ra 5 quan điểm
cơ bản chỉ đạo, 10 nhiệm vụ cụ thể và 4 giải pháp lớn để xây dựng và phát triển
về văn hóa trong thời kỳ mới
Năm
quan điểm chỉ đạo:
1-.
Văn hóa là nên tảng tinh thần XH, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy
phát triển KT _ xH. Thiếu nền tảng tinh thần lành mạnh và tiến bộ thì không có sự phát triển KT – XH bền vững.
xây dựng và phát triển KT phải nhằm mục tiêu VH, vì XH công bằng, văn minh, con
người phát triển toàn diện
2/
nên văn hóa việt nam là nên văn hóa tiên tiến, đậm đa bản sắc dân tộc
3/
nên văn hóa việt nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng trong cộng đồng các
dân tộc VN
4/
xây dựng và phát triển nền văn hóa lad sự nghiệp của toàn dân, do đảng lãnh đạo,
trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng
5/
VH là một mặt trận, xây dựng và phát triển VH là sự nghiệp Cm lâu dài, đòi hỏi
phải có ý chí CM và sự kiên trì thận trọng
Mười
nhiệm vụ cụ thể
1/
xây dựng con người việt nam trong giai
đoạn CM mới với những đức tính, tinh thần yêu nước, có ý thức tập thể, có lối sống
là mạnh…
2/
xây dựng môi trường văn hóa
3/ phát triển sử nghiệp văn học – nghệ thuật
4/
bảo tồn và phát huy các di sản VH
5/
phát triển sự nghiệp GD _ DT và KHCN
6/
phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống thông tin đại chúng
7/
bảo tồn, phát huy và phát triển VH các dân tộc thiểu số
8,
chính sách văn hóa đối với tôn giáo
9/
mở rộng hợp tác quốc tế về văn hóa
10.
cụng cố xây dựng và hoàn thiện thể chế VH
Bốn
giải pháp lớn
1/
mở rộng cuộc vận động giáo dục chủ nghĩa yêu nước với thi đua yêu nước và phong
trào: “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống VH”
2/
tăng cường xây dựng, ban hành pháp luật
và các chính sách về văn hóa
3/
tăng cường nguồn lực và phương tiện cho hđ VH
4/
nâng cao hiểu quả lãnh đạo của đảng trên lĩnh vực văn hóa
Đến
HNTƯ 9 khóa IX (1/2004) xác định thêm “phát triển VH đồng bộ với phát triển KT”
HNTƯ
10 khóa IX (7/2004) đặt vấn đề đảm bảo sự gắn kết giữa nv phát triển kinh tế là
trung tâm, xây dựng chỉnh đốn đảng là then chốt với nhiệm vụ không ngừng nâng
cao VH – nên tảng – tinh thần XH. Đồng thời cũng nhận định:cơ chế thị trường đã
làm thay đổi mqh giữa cá nhân với cộng đồng, thúc đẩy dân chủ đời XH, đa dạng
hóa thị hiếu và phương thức sinh hoạt văn hóa. Do đó phạm vi, vai trò của dân
chủ hóa – xã hội hóa VH và của cá nhân ngày càng tăng lên và mở rộng là những
thách thức mưới đối với sự lãnh đạo và quản lý công tác VH của Đ’ và nhà nước
ta
III/
đánh giá
+
những đổi mới tư duy về xây dựng và phát triển nền văn hóa của Đảng thời kỳ đổi
mới là đúng đắn , sáng tạo, cho thấy đổi mới tư duy đã phát huy tính tích cực,
định hướng đúng đắn cho sự phát triển đời sống XH thể hiện qua các quan điểm
sau:
1/
cơ sở vật chất, kỹ thuật của nền văn hóa bước đầu được tạo dựng
2/
môi trường văn hóa có chuyển biến theo
hướng tích cực và hợp tác văn hóa QT được tăng cường
3/
giáo dục ĐT, KHCN có bước phát triển mới
4/
XD đời sống VH, nếp sống văn minh có tiến bộ
+
tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế sau:
1/
thành tựu đạt được về văn hóa chưa tương ứng với yêu cầu của XH và chưa vững chắc,
đạo đức và lối sống tiếp tục diễn biến phức tạp
2/
môi trường VH bị ô nhiễm bởi các tệ nạn XH
3/
tình trạng nghèo, lạc hậu về VH tinh thần còn thể hiện ở các vùng sâu, vùng xa,
vùng đồng bào dân tộc, vùng căn cứ CM
4/
tình trạng nghèo nàn, thiếu thốn, lạc hậu về đời sống VH, tinh thần ở nhiều
vùng nông thôn, miền núi….
+
biện pháp khắc phục:
1/
xây dựng môi trường VH lành mạnh, phù hợp với bối cảnh phát triển KTTT đh XHCN
và hội nhập quốc tế
2/
đề cao nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong CT và KT
3/
nâng cao chất lượng, hiểu quả hđ VH
4/
làm tốt công tác lãnh đạo, quản lý báo chí, xuất bản
5/
phát triển CN VH đi đôi với XD, hoàn thiện thị trường DV và sp VH
6/
chủ động hội nhập QT và VH, tiếp thu tinh hoa VH nhân loại
7/
tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đ’ và nâng cao hiệu lực, hiểu quả quản
lý nhà nước đổi với lĩnh vực VH
Bài Viết Liên Quan |