Câu hỏi 15. Phân tích thực chất và động cơ tích luỹ tư bản? Mối quan hệ và sự khác nhau giữa tích tụ và tập trung tư bản? Vai trũ của tập trung tư bản trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản?
Câu
hỏi 15. Phân tích thực chất và động cơ tích luỹ tư bản? Mối quan hệ và sự khác
nhau giữa tích tụ và tập trung tư bản? Vai trũ của tập trung tư bản trong sự
phát triển của chủ nghĩa tư bản? Đáp. Câu trả lời gồm ba ý lớn
1) Thực chất và động cơ của tích luỹ tư bản. Muốn tái sản xuất mở rộng, nhà tư
bản không sử dụng hết giá trị thặng dư cho tiêu dùng cá nhân, mà dùng một phần
giá trị thặng dư làm tư bản phụ thêm. Thực chất của tích luỹ tư bản là biến một
phần giá trị thặng dư thành tư bản phụ thêm; động cơ của tích luỹ tư bản là
nhằm thắng trong cạnh tranh và thu được nhiều giá trị thặng dư.
2) Mối quan hệ và sự khác nhau giữa tích tụ và tập trung tư bản
Tích tụ tư bản là sự tăng thêm quy mô tư bản cá biệt bằng cách tư bản hoá một
phần giá trị thặng dư. Nó là kết quả trực tiếp của tích luỹ tư bản.
Tập trung tư bản là sự hợp nhất một số tư bản nhỏ thành một tư bản cá biệt lớn
hơn. Tập trung tư bản thường diễn ra bằng 2 phương pháp là tự nguyện hay cưỡng
bức
Tích tụ và tập trung tư bản giống nhau ở chỗ chúng đều làm tăng quy mô tư bản
cá biệt; khác nhau ở chỗ tích tụ tư bản làm tăng thêm quy mô tư bản xó hội,
phản ỏnh mối quan hệ trực tiếp giữa giai cấp cụng nhân và giai cấp tư sản. Tập
trung tư bản chỉ phân phối và tổ chức lại tư bản xó hội, nú phản ỏnh quan hệ
trực tiếp giữa cỏc nhà tư bản.
Tích tụ và tập trung tư bản có mối quan hệ với nhau và tác động thúc đẩy nhau.
Nếu gạt bỏ tính tư bản chủ nghĩa thỡ tớch tụ và tập trung tư bản là hỡnh thức
tớch tụ và tập trung sản xuất, góp phần làm tăng thu nhập quốc dân và sử dụng
hợp lý, cú hiệu quả cỏc nguồn vốn xó hội, đẩy nhanh quá trỡnh xó hội hoỏ sản
xuất.
3) Vai trũ của tập trung tư bản trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản
Tập trung tư bản có ý nghĩa hoàn thành những cụng trỡnh to lớn trong một thời
gian ngắn và tạo điều kiện ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản
xuất và đời sống làm cho chủ nghĩa tư bản phát triển nhanh.