Câu
hỏi 15. Trình bày tính tất yếu và những nội dung cơ bản trong xây dựng nền văn
hóa xã hội chủ nghĩa? Đáp. Câu trả lời gồm hai ý lớn
1) Tính tất yếu của việc xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa
a) Xuất phát từ tính triệt để, toàn diện của cách mạng xã hội chủ nghĩa đòi hỏi
phải thay đổi phương thức sản xuất tinh thần, làm cho phương thức sản xuất tinh
thần phù hợp với phương thức sản xuất mới của xã hội xã hội chủ nghĩa.
b) Xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa là tất yếu trong quá trình cải tạo tâm
lý, ý thức và đời sống tinh thần của chế độ cũ để lại nhằm giải phóng nhân dân
lao động thoát khỏi ảnh hưởng tư tưởng, ý thức của xã hội cũ lạc hậu. Mặt khác,
xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa còn là một yêu cầu cần thiết trong việc
đưa quần chúng nhân dân thực sự trở thành chủ thể sản xuất và tiêu dùng, sáng
tạo và hưởng thụ văn hoá tinh thần.
c) Xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa là tất yếu trong quá trình nâng cao
trình độ văn hoá cho quần chúng nhân dân lao động, khắc phục tình trạng thiếu
hụt văn hóa. Đây là điều kiện cần thiết để đông đảo nhân dân lao động chiến
thắng nghèo nàn, lạc hậu, nâng cao trình độ và nhu cầu văn hoá của quần chúng.
d) Xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa là tất yếu xuất phát từ yêu cầu khách
quan: văn hoá vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình xây dựng chủ nghĩa
xã hội.
2) Những nội dung cơ bản của nền văn hoá xã hội chủ nghĩa
a) Nâng cao trình độ dân trí, hình thành đội ngũ trí thức của xã hội mới. Đây
là điều kiện không thể thiếu để xây dựng nền dân chủ xã hôi chủ nghĩa, để quần
chúng có nhận thức đúng và tham gia trực tiếp vào quản lý nhà nước.
b) Xây dựng con người mới phát triển toàn diện. Con người là sản phẩm của lịch
sử nhưng đồng thời con người cũng chính là chủ thể quá trình phát triển của
lịch sử. Vì vậy, việc đào tạo con người mới với tư cách là chủ thể sáng tạo có
ý thức của xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, là một yêu cầu tất yếu.
c) Xây dựng lối sống mới xã hội chủ nghĩa. Lối sống mới xã hội chủ nghĩa được
xây dựng, hình thành trên những điều kiện cơ bản của nó, đó là: chế độ công hữu
về tư liệu sản xuất, trong đó sở hữu toàn dân giữ vai trò chủ đạo; nguyên tắc
phân phối theo lao động; quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; chủ nghĩa
Mác-Lênin giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội v.v
d) Xây dựng gia đình văn hóa xã hội chủ nghĩa. Gia đình văn hoá xã hội chủ
nghĩa được từng bước xây dựng cùng với tiến trình phát triển của cuộc cách mạng
xã hội chủ nghĩa. Xuất phát từ mối quan hệ biện chứng giữa gia đình và xã hội
(gia đình được xem là tế bào của xã hội), có thể nói, thực chất của việc xây
dựng gia đình văn hoá là nhằm góp phần xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa.